Η σημασία του παιχνιδιού

Βιβλιογραφικές έρευνες έχουν αναγνωρίσει τις εξής λειτουργίες για το παιχνίδι:

εκτόνωση της ενέργειας
εξερεύνηση του διαφορετικού και καινούριων ιδεών σε ένα ασφαλές πλαίσιο
αυτονόμηση, δημιουργικότητα (το παιχνίδι είναι από τις λίγες περιπτώσεις όπου το παιδί μπορεί να έχει τον έλεγχο)
ενίσχυση της αυτοπεποίθησης
έκφραση αρνητικών συναισθημάτων και αντικατάστασή τους με θετικά συναισθήματα (π.χ. το να τιμωρήσει μια κούκλα και μετά να την παρηγορήσει)

Συχνά το παιχνίδι χρησιμοποιείται ως τρόπος μάθησης παραγνωρίζοντας το γεγονός ότι η κύρια λειτουργία του είναι η διασκέδαση. Η μάθηση είναι δευτερογενές αποτέλεσμα του παιχνιδιού, καθώς μέσω των θετικών συναισθημάτων και σχέσεων συμβάλλει και στην ανάπτυξη του παιδού.

Επομένως είναι σημαντικό να αφήνουμε το παιδί να έχει τον έλεγχο την ώρα του παιχνιδιού και να μας καθοδηγεί, επεμβαίνοντας μόνο όταν το αποζητά. Επίσης, καλό θα ήταν να αποφεύγουμε, όσο είναι δυνατό, τον διάλογο την ώρα του παιχνιδιού και να προσαρμόζουμε την επικοινωνία μας στο επίπεδο του παιδιού. Πολλές φορές αρκεί να είμαστε δίπλα του και να μιμούμαστε τις κινήσεις του.

Προβλήματα την ώρα του παιχνιδιού

Επιθετικό/άγριο παιχνίδι:

Για παράδειγμα, γρήγορο τρέξιμο, κυνηγητό, πάλη, στροβίλισμα, σκαρφάλωμα, πτώση στο έδαφος, ταλάντευση των χεριών.

Το επιθετικό παιχνίδι είναι φυσιολογικό στάδιο της ανάπτυξης του παιδιού. Εμφανίζεται πιο συχνά στην βρεφονηπιακή ηλικία ως τρόπος εξερεύνησης του κόσμου μέσω του σώματος του και της κίνησης αλλά το βλέπουμε και στις μεγαλύτερες ηλικίες.

Είναι σημαντικό να μην το απαγορεύουμε αλλά να το συνοδεύουμε με σαφή όρια και κανόνες για να μην οδηγήσει σε κίνδυνο. Επίσης, καλό θα ήταν να το ισορροπούμε με διαλείμματα χαλάρωσης και διατάσεις (όπως κάνουμε και στο γυμναστήριο μετά την άσκηση) καθώς και ήπιες δραστηριότητες. Για να βεβαιωθούμε ότι ακολουθούνται οι κανόνες, μπορούμε και να επιβλέπουμε αυτές τις μορφές παιχνιδιού.

Ανάρμοστες συμπεριφορές:

Για παράδειγμα, παραβίαση του προσωπικού χώρου του αλλου παιδιού, χρήση υβριστικών λέξεων.

Το παιχνίδι είναι ένας ασφαλής χωρός για τα παιδιά, όπου θα πειραματιστούν και θα δοκιμάσουν κάτι καινούριο. Είναι σημαντικό να καθοδηγήσουμε το παιδί στο σωστό, όταν δοκιμάσουν κάτι ανάρμοστο, χωρίς όμως να ενοχοποιήσουμε το παιδί. Υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ κακού παιδιού-κακής συμπεριφοράς.

Γενικά, οι κανόνες χρειάζονται συχνή επανάληψη για να τους απομνημονεύσει το παιδί. Ωστόσο, αν η ανάρμοστη συμπεριφορά συνεχίσει να εμφανίζεται, τότε:

απλουστεύουμε τους κανόνες
τους γράφουμε (μπορούμε να συνοδεύσουμε και με εικόνες/ζωγραφιές) για να βοηθήσουμε την απομνημόνευση. Είναι ακόμα καλύτερα αν αυτό γίνει σε συνεργασία με το παιδί.
εξηγούμε τις επιπτώσεις της συμπεριφοράς προσαρμόζοντας την επικοινωνίας στο επίπεδο ανάπτυξης του παιδιού
παινεύουμε το παιδί όταν παίζει όμορφα και αποφεύγουμε να κάνουμε πολύ συχνές παρατηρήσεις για την ανάρμοστη συμπεριφορά για να μην την επιβραβεύσουμε άθελά μας με πολλή προσοχή