Συναισθήματα- Κατανόηση και Διαχείριση
Βασικά συναισθήματα
Έρευνες σε διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές και πολιτισμούς έχουν αναγνωρίσει έξι βασικά συναισθήματα:
ευτυχία
λύπη
έκπληξη
φόβος
αηδία
θυμός
Είναι αξιοσημείωτο ότι τα περισσότερα από τα βασικά συναισθήματα είναι αρνητικά. Πιθανόν αυτό να σχετίζεται με το ότι τα αρνητικά συναισθήματα είναι τα πιο απαραίτητα για την επιβίωση του ανθρώπου.
Κάθε συναίσθημα συνοδεύεται από συγκεκριμένες αλλαγές στη φυσιολογία του σώματος ανεξαρτήτως εθνικότητας, φύλου και ηλικίας. Αυτό αποδεικνύει ότι είναι εγγεγραμμένα στα γονίδιά μας και λειτουργούν αυτόματα.
Τα βασικά συναισθήματα εκδηλώνονται μόλις τους πρώτους μήνες ζωής του ανθρώπου και εμπλουτίζονται καθόλη την διάρκεια της ανάπτυξης του.
Θεωρία Τζέημς-Λανγκ
ερέθισμα - σωματικές αλλαγές - υποκειμενική αίσθηση συναισθήματος
Είναι σύνηθες να διαχωρίζουμε τα συναισθήματα σε καλά και κακά χωρίς να συνειδητοποιούμε ότι αυτό τα ενοχοποιεί και οδηγεί σε προβληματικές αντιδράσεις (π.χ. να αποφεύγουμε να εκφράζομαι τον θυμό μας). Τέτοιες αντιδράσεις δεν επιτρέπουν την απόφόρτιση της σωματικής φόρτισης, με αποτέλεσμα να συσσωρεύεται και να μας επηρεάζει σε διάφορα επίπεδα:
γνωστικές λειτουργίες (π.χ. μνήμη, προσοχή, οργάνωση)
σχέσεις
σωματική υγεία
Ωστόσο, τα συναισθήματα δεν είναι το πρόβλημα αλλά οι συμπεριφορές που συχνά υιοθετούμε ως αντίδραση σε ορισμένα συναισθήματα (π.χ. φωνές, απομόνωση, επιθετικότητα).
Πώς πρέπει να αντιδρούμε στα συναισθήματα;
Είναι σημαντικό να αποδεχόμαστε όλα τα συναισθήματα, θετικά και αρνητικά (αυτά που συνδέονται με δυσφορία), ως ανθρώπινα και χρήσιμα. Δεν πρέπει να τα επικρίνουμε αλλά να τα καταλάβουμε και να βρούμε έναν τρόπο να τα αποφορτίσουμε.
Τρόποι αποφόρτισης
Σωματικοί (ευχάριστες δραστηριότητες, σωματική άσκηση, ασκήσεις αναπνοής, ξεκούραση)
Ψυχολογικοί (αναγνώριση και κατανόηση συναισθημάτων, διάλογος, αντιμετώπιση των καταστάσεων που τα προκαλούν)
