Εμμονές στα παιδιά
Τι είναι φυσιολογικό
Η προσκόλληση στο οικείο, το επαναλαμβανόμενο και η ανάγκη για ρουτίνα αποτελεί τυπικό στάδιο της ανάπτυξης. Συνήθως είναι πιο έντονο φαινόμενο μεταξύ 2 και 4 χρονών.
Αυτό συμβαίνει για τους εξής λόγους:
το οικείο είναι προβλέψιμο και δημιουργεί μια αίσθηση ασφάλειας, ηρεμίας και ελέγχου.
η αφηρημένη σκέψη και η φαντασία είναι περιορισμένη, επομένως, υπάρχει δυσκολία στην κατανόηση του διαφορετικού
στις προνηπιακές ηλικίες χρειάζεται συχνότερη επανάληψη προκειμένου το παιδί να κατακτήσει μια γνώση
Παραδείγματα "εμμονών" στη παιδική ηλικία είναι η προσκόλληση σε παιχνίδια, σεντόνι/κουβέρτα, παραμύθι, dvd κτλ. Έρευνες έχουν δείξει ότι συνήθως τα αγόρια δείχνουν περισσότερες εμμονές από τα κορίτσια. Αυτό είναι πιθανό να οφείλεται στο ότι τους παίρνει περισσότερο χρόνο να αναπτύξουν ικανότητες στην επικοινωνία, φαντασία και κοινωνικές δεξιοτήτες. Τις περισσότερες φορές τα παιδιά ξεπερνάνε τις επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές μετά τα 5 χρόνια.
Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι και οι ενήλικες έχουμε συνήθειες και ρουτίνες στην καθημερινή μας ζωή για να βοηθάμε την μνήμη μας αλλά και να αισθανόμαστε ασφάλεια.
Ως γονείς χρειάζεται να κατανοούμε την ανάγκη των παιδιών για το οικείο αλλά και να θέτουμε τα όρια, όταν η συμπεριφορά τους γίνεται δυσλειτουργική. Επίσης, βοηθάει όταν ενθαρρύνουμε το διαφορετικό με έναν ήπιο και σταδιακό τρόπο. Για παράδειγμα, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το σεντόνι που έχει πάντα μαζί του στο παιχνίδι με διαφορετικούς τρόπους (π.χ. όρια για σπιτάκι, μπέρτα για τον σούπερμαν, τραπεζομάντηλο κτλ).
Πότε η εμμονή γίνεται προβληματική
Όταν η παραμικρή αλλαγή στη συνήθεια προκαλεί πολύ άγχος ακόμα και κρίση φόβου ή θυμού.
Όταν η εξήγηση του παιδιού για την συμπεριφορά είναι παράλογη
π.χ. πιάνω πάντα τις καρέκλες με το μανίκι για να μην κολλήσω μικρόβια και πεθάνω
Όταν η επαναλαμβανόμενη συμπεριφορά έχει σταθερά αυξανόμενη διάρκεια και εμποδίζει καθημερινές δραστηριότητες
Σε αυτή την περίπτωση καλό είναι να συμβουλευτούμε ψυχολόγο να εξετάσει την πιθανότητα της ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής. Βασικά σημεία αυτής της διαταραχής είναι οι ιδεοληψίες (ανεπιθύμητες σκέψεις τις οποίες δεν μπορούμε να ελέγξουμε) και οι καταναγκασμοί (έντονη ανάγκη για συγκεκριμένες συμπεριφορές οι οποίες δημιουργούν την αίσθηση ασφάλειας).
Πώς μπορεί να βοηθήσει η συμπεριφορά του γονιού
Θέτουμε το παράδειγμα. Όταν έχουμε την δυνατότητα, γινόμαστε ευέλικτοι και δοκιμάζουμε κάτι καινούρια, δεν προσκολλάμε στο συνηθισμένο.
Όταν θέτουμε τους κανόνες, προσπαθούμε να δίνουμε ρεαλιστικές εξηγήσεις για να μην δημιουργούμε δυσανάλογο φόβο (π.χ. ζητάμε να πλένει τα δόντια για να αποφύγει τα σφραγίσματα όχι για να μην πέσουν).
Όταν καθοδηγούμε σε μια επιλογή, είναι καλύτερο να μην ενοχοποιούμε τις εναλλακτικές για να μην μάθουν να σκέφτονται με απόλυτο τρόπο.
