Δημιουργώντας θετικό κλίμα στην οικογένεια

Οι περισσότεροι γονείς συχνά αναρωτιούνται πώς πρέπει να αντιδρούν όταν προκύπτουν προβλήματα με τα παιδιά τους. Ωστόσο, ιδιαίτερη σημασία έχει και το πώς ο γονιός φροντίζει τα παιδιά του όταν όλα πηγαίνουν καλά ώστε να αποφευχθούν όσο είναι δυνατό τα προβλήματα. Όπως συχνά αναφέρεται και στην γενική ιατρική, η καλύτερη θεραπεία είναι η πρόληψη!

Προκειμένου να δημιουργήσουμε θετικό κλίμα στην οικογένεια, χρειάζεται να καταλάβουμε ότι κατά την διάρκεια της ανάπτυξής του το παιδί παρατηρεί τους ρόλους που έχουν υιοθετήσει οι ενήλικες γύρω του. Σταδιακά αυτούς τους ρόλους τους εσωτερικεύει, δηλαδή τους μαθαίνει και τους αναπαράγει στις δικές του σχέσεις. Επομένως ένα οικογενειακό περιβάλλον όπου προβάλλονται υγή πρότυπα ρόλων είναι ένας βασικός προστατευτικός παράγοντας για το πώς θα μάθει να αληλεπιδρά το παιδί, ακόμα και σε δύσκολες συνθήκες. Κάποια παραδείγματα υγιών ρόλων είναι τα εξής:

Τρυφερός/Στοργικός/ Bάζοντας όρια ---------------- Έτοιμος να δεχτεί αγάπη και όρια

Ενοχλημένος/Βάζοντας όρια --------------------- Ενοχλημένος/ αποδέκτης των ορίων

Επαινετικός /Δεκτικός στα λάθη --------- Αρκετά καλός/ Αποδεκτός με λάθη

Τα παιδιά παρατηρούν και εσωτερικεύουν και τους δύο πόλους των ρόλων που διαδραματίζονται γύρω τους. Για παράδειγμα, όταν σε μια οικογένεια ο πατέρας φροντίζει και δείχνει αγάπη στην μητέρα, τότε το παιδί μαθαίνει από τη μία πώς να φροντίζει και να αγαπά τους άλλους από την άλλη πώς να δέχεται αγάπη και φροντίδα από τους άλλους. Αυτό λειτουργεί προστατευτικά για τις μελλοντικές σχέσεις του παιδιού όχι μόνο γιατι θα φέρεται με θετικό τρόπο και θα αναπτύσσει θετικές σχέσεις αλλά και γιατί θα προσδοκά αυτή την αντιμετώπιση από τους άλλους. Επομένως, θα απορρίπτει και θα απομακρύνεται από ανθρώπους που δεν του φέρονται με αγάπη και σεβασμό.

Τα παραπάνω έχουν ιδιαίτερη σημασία γιατί οι γονείς πολλές φορές προσπαθούν να επηρεάσουν την συμπεριφορά των παιδιών τους με τα λόγια χωρίς να συνειδητοποούν ότι στην καθημερινή ζωή προβάλλουν ένα εύρος συμπεριφορών μέσω των ρόλων που οι ίδιοι υιοθετούν. Καμιά φορά μάλιστα οι προτροπές των γονιών είναι αντιφατικές με τους ρόλους που οι ίδιοι έχουν. Για παράδειγμα, ένας γονιός προσπαθεί να ενθαρρύνει το παιδί του να έχει αυτοπεποίθηση και να δοκιμάζει καινούριες δραστηριότητες όταν ο ίδιος είναι επικριτικός προς τον εαυτό του (ή και στους άλλους) και εστιάζει μόνο στις αρνητικές πτυχές του.